◍SIALI◍ CH-4

 

SIALI CH-4 BY RAMDINI JAHAU

"Saw, alo en vung vung mai che" Hlimi'n arawn tih ruk ser ser chuan, "a ni mai, i thil eilai kha ei vat mai rawh" ka lo ti hlar a.

"En teh saw, a lo en char char che lawm" ka ning tih pah chuan aban chu ka phih sawk a gate lam chu ka hawi ve hram.

Jacob chu a car chhungah luh inring ran hian ading a, mahse kan lam ringawt a rawn hawi thung.

"Saw enteh, rawn insawn thar kha ani em? Min rawn en char char in ka hria, engtin nge ka hmel landan atha tiraw ?" Kan piah dawhkana nula pakhat in arawn tih chuan, "nangkha!" Tih pahin ka melh rum nghek a. "Lo hisap vak vak suh, ka bialpa nih saw!" Ka tih chuan ngei hmel tawkin min en a, an thianho chuan an kal daih.

Ka en leh dawn lai tak chuan, Bawiha'n ka hnung atangin min rawn kuah a. Ka bu awrh thei. Gate lam ka en leh chuan, Jacoba chu alo tlan daih tawh.

Ka en hma zawnga ding reng si, ka en veleh a kal daih lee.

"Angela zaninah ka rawn leng dawn nia" Bawiha'n arawn tih chuan, "eng nge ilo tih nga ?" Ka ti hu.

"Aww, i va han chhah tak! A rawn rim dawn che" Hlimpuii chuan alo ti a.

"A ngai mai mai lo, star ka nei" ka lo ti hmak.  Muanawma rawn nui nghekin, "Angela khatiang lo deuh te khan sawi mawi ve la, a hmeichhe tih chi loh emai" a rawn ti a.

 

"Mipa tih chi mipa pawn inti vek bik ami. Hmeichhe tih chi ka tilo ni ve mai a" lungawi lo deuh chuan ka ti a.

"Ti e, mipa te chuan kan ti ziah e a"

"Zak teh, mipa tih chi ti ngai lova pherh nita an tam emai. Nangpawh hi i pherh lo maw, hmeichhia i ngaihsak loh danah hian hetiang rawng hi i kai deuh ni" ka tih chuan a hnar tum dat hian. "Lalruatsang bialnu ka nei reng" a rawn ti hmuk a.

"Tunge ?" Hlimpuii'n alo ti vat.

"Hriat ve zel zel angai lo" ati leh hmuk a. Pherh nih kha chu la na ve khawp mai.

"Rawn len chu i phallo tak tak ami a ?" Bawiha chuan arawn ti bui bui a.

"Ele, ka û i ngam athu" ka lo ti hmiah. Lehlam a hawi tau deuh hmak zui a, duhawm tirh terh lutuk.

A nghawnga ser ka hmuh chuan va khawihsak pah hian, "Lalbawih tinge i nghawng hi ?" Ka va ti a.

"Engmah nilo" tih paha ka kut paih sawn in akal zui hmak.

"Aaaa ngaipawimawh duh suh u, vawiin chu a mood a chhe hrim hrim" Muanawma chuan arawn ti vat a.

"Anih i bialnu chu a hmeltha em ?" Hlimpuii'n alo zawt ve chhen bawk a.

"Ninawm, hmeltha lo mahse inbulah chuan ahmeltha ka ti zel dawn..... Aw hmeltha!" a'n tia nih kha, khua hi ava var loh theih tak.

Muanawma ngaihzawng chungchang sawi chuan kan tlak nileng ve thak mai.

_______________________

In ka luh rual chuan, "Angel" min lo ti nghal ruai a. An unau hnih hnih an nih vangin ka tlu lo chauh.

"Bawihte, lo ti chawng chawng lo ula" Felfai-i'n arawn tih chuan naupang ka lawm tur chu ka thulh leh tawp. Thutna lam chu ka hawi a, Jacoba te in a ka hmuh nû leh ka nu leh pa an lo thu a, ka u Mama te nupa pawh an tel.

 

"Bawihte i va tlai ve, i va ei puar em ?" Ka nu chu rawn tho chhuakin ka chaw ei na chungchang vel chu min rawn zawt vel luam a, a puar thu in ka chhang a.

"Aww, han inthlak la. Hei, i nuMalsawmi te an lo leng a" a tih chuan ka lu bu nghat in. Ka room lam chu ka pan chho a.

"Angel ka lo kal ve duh" tih pahin Awmawma chuan min rawn kuah tlat a. Felfai-i'n rawn lak atum chuan a pawiloh thu a chhangin ka pawm a, ka hnungah Puipuia'n min rawn zui ve bawk.

"Ti khan zai kha lo en ula, ka inbual lawk dawn aw" ka tih chuan Awmawma chuan, "Angel, Puipuia'n zai a en duh lo" alo ti a. Puipuia ka en chuan, "ka en duh reng" alo ti vat.

 

"Ka fiamthu nih kha" tih pahin Awmawma chu anui ver ver a. A naute ber maiin ka fiamthu rawn tih vang chuan keipawh ka nui ta tawp, nachang pawh ahre zawk e a.

"Shhh, a muhil a" Puipuia'n Bathroom atanga ka chhuah leh min hmuh chuan thawm dim turin min lo ti vat a, a thawm dim thei ang ber chuan dingdihlip in ka'n kal ve ngei a.

Kei a thau ber mai lah chuan ka lo kal rei thei awzawng lo. Ka ke chu ka ulh thut a, mahse ka tluk hmain ban tha chak zetin min rawn man a. Ka au tur chu ka kâ arawn hup bawk.

 

A kawr hma vuan tai chung chuan ka en chho a, ani erawh in a fapa khum lama muhil chu a en daih.

Min rawn en in min din that tir a, ka bathrope hak chu siamtha vatin ka âw ka thian kharh a, "rawn kik hmasak tur che lawm" ka ti a. Lehlam ka hawi deuh hmak.

Thaw deuh hak hian, "ka tihpalh" ati sup a. Ka mit sir a, min en kur mai. Ka zak chu ka khuh der ta ringawt.

 

"Apa, Angeli bulah kan riak thei ngem ?" Puipuia chuan arawn ti a. Ka khuh tak tak phah.

Kawngkhar chu rawn ri rak a, ka û chuan, "Angela inleng inei" arawn ti tum hmuk a, a pil lehnghal.

"Bawiha lokal rawh le, Angeli chu abuai dawn a" tih pahin Awmawma chu a pawm kang a. Puipuia chu tap ta mai, "Lalawmpui tap suh" a ti vin thawt a. A nau pawm chu arawn te ve nghal zat bawk.

"Eng nge khatia i vin ringawt a ?" Tih pah chuan Awmawma chu ka la, ka thlem nghal a.

"Shhh, bang rawh le, ka naute fel bang rawh le......." Ka awih hlerh hlerh lai chuan min lo en vung vung a, a mak thei. A ban puama ben pah chuan, "hey, Puipuia kha lo thlem ve ta che" ka ti vak a. Inher nawk in Puipuia chu a buaipui nghal.

"Bawiha, ka tihpalh nih kha bang rawh le" a ti thum dut dut a. Awii, a thlem bang hlawl lo ang. Awmawma chu pek pah in, "kha i âw te kha i nèm ve deuh ta che" ha sehchilh nawk chuan ka ti a. Nui mai mai chung chuan aban ve mai bawk a.

"Tah khan mut rawh" tah hian rawn mut rawh le, tih pahin lukham vel chu ka rem tha a.

Hui papin khum mawngah chuan ka thu a, Jacoba erawh in naupang mutdan a siam rem thung.

Kan awmdan chu ka ngaihtuah neuh neuh a, chhungkua kan ang te ka ti.

"Nupa kan ang e" Ngaihtuah nei lemlo chuan ka ti chhuak phawng a, ka la nui ver ver zui.

"Eng maw !?" A rawn tih chuan ka en zawk a, ka ât zia bawk ka inhre leh ta!

Chhan ngaihna hrelo a ka awm lai tak chuan ka message tone chu arawn ri tlawng a, ka lawm zia chu.

Ka'n en chuan Bawiha message hi alo nia, hrechhuak zawkin en pawh en lemlo chuan ka tlanchhuak vut a.

Ka û leh Bawiha chu anlo inthutchilh run a, "LALRUATSANG!" ka û in arawn tih tuar chuan ka ding chawt a.

Ka hnung lam atang chuan blanket ni awm tak hian Jacoba chuan min rawn khuh nghal hlun. Oh! Bathrope nen chauh lawm ka awm le.

"Aw lalbawih min lo nghak leh lawk rawh aw" tih pah chuan inchung lamah ka tlan chho leh rih a. Buaithlak hian a.....

_______________________

"Eng nge i awm ve reng a, i room ah kal ta che"  ka û thu kur chu en in ka ti vak a.

Min ngai pawimawh lo zetin a phone chu abih ngur a, "hmm" arawn ti duh lek.

Ka nu te chu ka va en a, an la ti ti tui nasa mai si.

"Nangpawh kha eng nge itih, puitling ho bulah sawn va kal rawh" Jacoba din ve run pawh chu ka ti nghek a. Fridge hawngin alu a rawlh bo daih.

Ngai pawimawh lo ve zet chuan, "Bawiha, nichin khan nau ka ti mû a ka lo theihnghilh daih che",

"Thingpui ka'n lum ang aw, Muanawma nen in rawn kal dawn emaw ka tia" keimah bawk chuan ka ti deuh bawrh bawrh a.

A hnar tum dat a, "aaa tilo mai rawh, zan dangah ni mai rawh se" tih pahin a ding uai a.

"Ka... Haw phawt mai ang. A tlai ve ang reng tawh sia"

"Ala hma em hi, kawm pawh kan inkawm hman lo"

"Naktuk zanah ani mai, naktuk aizawl lamah kal lawk ka ngai sia thawh hma ka ngai. Ka kal mai ang" tih pah chuan a pen zui a. Ka umzui vat.

"Teh Lalbawih, i rawn leng ve em em amahse....."

"A pawilo, a tlawngawl ber hian nau i pawm tlat a" nuih deuh pah chuan ati a.

"Nau ka pawm bawk lo, haw rawh" ka ti nghal hmuk a.

"Kha kha kha, min va han ngailo ve chiang tak. Naktuk ah eng nge ka rawn hawn ang che ?" a tih chuan, "ka hrelo, thau theih lohna ani mai" ka ti a. A nui nghek.

"Lut tawh rawh, i û hi min melh rum thei si" a tih chuan ka nui veleh a.

"Kal rawh, gate thleng saw ka thlah ang che"

__________________________

"Nga tinge ila haw veloh a ?" Jacoba en ngur chung chuan ka ti a.

"Ka rawn riak dawn lawm" atih chuan ka thil ei ka hak. Ka hnungah chuan min rawn chum dawt dawt a.

"Khawi ah nge i mut dawn ?" Ka ti leh chuan awlsam fe hian, "ele i room ah" alo ti et a.

"Engaaa! Haw rawh u. Oh, anilo haw rawh, naupang ho khi chu ka lo buaipui thei ang. A tlai tawh sia tih harh chuan atih mut leh an harsa dawn si" inti puitling zet chuan ka ti a. A lu bu nghut nghut in thutkhawmna lam chu apan vat a. Kei ka room ah ka chho daih.

 

Ka kawngkhar arawn rik rak vang chuan peihlo zetin ka meng a. Felfai-i kha arawn lut hlawl mai.

"Aww, eng nge ni ?" Harh mang lo chuan ka ti a. "Aaa ih.... Naupang ka rawn enpui dawn che a", amah nilo tawng tepawh an awm in ka hria.
Mahse en tur pawn ka meng peih hlawl lo.

"Aww, angai hleinem. Ka lo en mai ang, ngaih....." Ka sawi hman lo. Ka inrin loh lai chuan ka kang zawk a. Ka harh nghal kawk mai. Tlak hlau zetin anghawng ah chuan ka kuah nghal vat a. Chiang em em chuan ka en a, anin min en bawk.

"Enge nita ?" Ka'n ti leh ringawt a.

Nui suk hian, "eng nilo e, i mutna ka thlak sak ang che ka tia" a rawn phun sup sup a. Kei erawh chu a awma bei chungin a ka mang ramah ka lo tlansan leh daih tawh.

 

Ka tuihal dang ro lutuk chuan min ti harh a, room chu a thim vek. Ka lukham vel chu ka'n dap rak rak a, ka phone dap fuh chu la in ka hmep eng pap.

"Ava eng vee" tih pah chuan ka ner nang a. Dar zat ka'n en chuan 12:30 vel chiah ani. Tui bottle dawhkana ka dah thin chu in mai tumin ka'n ban a. Alo awm awzawng lo.

Peih lo zet chuan ka intung tho a, ka bula mi te ka enchian chuan ka phu zawk. Jacoba te  pafa thum chuan a zangthal zawngin an kut chu an thin zawnah an dah a, an mu mar pawt vek mai.

_____________ZAWMNA____________

Jacoba saw, sawpa saw arawn riak ve ringawt tihna mi!

Tho vatin ka thawmhnaw te chu ka'n inthlek kual a, a ngai thlapa ka awm vang chuan ka thaw huai.

Tui bottle chu la in inhnuai lamah ka chhuk a. Ngaihtuah nei lemlo a ka chapal hrut chu naupang an awm tih hrechhuak thutin ka lei ka chhuah tut a, thawm dim thei ang berin ka kal tha leh.

Ka dawih vang hian light kan off ngai lova, light eng hnuaiah chuan ka inti huai ve thei lutuk.

Tui chu in(drink) in tui bottle dang chu ka la a, inchung lam chu ka pan leh a, thui pawh ka kal chhoh hma chuan current arawn thim ta mai.

Ka hawi tang nghal hra a, ka room kawngkhar bulah hian thil dum lianpui ka hmu a thlahrang anih ka ring nghet nghal hmiah.  Thawm ka nei ngam tawh lo, ka ding zum zàt a. "Lalpa current awm tir rawh" ka rilru in ka ti mawlh mawlh bawk.

Ka nu te room ah ka tlan lut mai dawn mawn le aw ka tih lai chuan, ka hming hian min rawn ko a. Khawilama thlahrang mah anilo tih ka hre chawpchilh nghal.

 

"Eng nge? Tun ang zan zan ah min auh thut a ?" Ka ti vak a.

Ani lah chuan, "Zawk zawmah ache. I hlauh em kha" min la ti zui, a zahthlak thei eeee.

"Ka hlau hlawl lo" tih pah chua ka pen chho pe pawk pawk a.

"Chhe ze zaw che hian a!" A tih chuan ka melh vak a. "Ka chhia maw!?" Ka ti nghal nghek.

 

"Chhe lo e, ka sawi mai mai. I la mu dawn mi ?"  A rawn ti leh a. Mawl tih hmel tawka melh hian, "mut lohna chi ania mi, kal teh" tih pah chuan ka namsawn a.Room ka luh san hmak.

Puipuia te unau mu sir lutuk chu ka lamah ka sawn hnai deuh a, nichin khan Jacoba kha engtin nge alo mut theih zawk ni.

 

Darkar chanve hnu velah pawh ala rawn luh loh vang chuan ka tho leh a, pawn lamah kawngkhar ngheng hian alo ding run mai.

 

"I rawn mu dawn lo mi ?"

"I phal ami ?" arawn ti let heu a, mut ka phalloh alo ring deuh emaw ni, "phallo pawh ni ila irawn mu tawh tho lawm. Rawn mu vat rawh" ka ti a. Thuawih deuh chuan mu turin arawn lut ve mai bawk a.

Ka mu chu ka let ka let a, ka mu tha hleithei lo, ka mutdan chu ahma aiin a chep tlat atin ni. Ka chet sek vang chuan a mu thei biklo ani ngei ang arawn intung tho nulh a. Ka lam rawn hawi vut hian, "Puanthuah dang i kawl em ?" Arawn ti a.

"Aw, mahse eng nge itih dawn ?" Ka lo ti vat a.

"Kan chep deuh anih hi, nangpawn i mut that theihloh kha ka'n insawn nge" ati a.

"Aaa, ka mu thei lawm. Mutpui ka nei thut cheu a chuvang mai mai lawm" ka ti a.

"Atha lawm" tihpah chuan arawn mu veleh mai bawk a. Keipawh inlet sek lo chuan ka mu hle hle.

"Tinge i rawn riah a ?"

"Naupang ho hian an tihbuai che ka hlau deuh a"

"Min ti buai hleinem, ka û khan engtin nge rawn riah aphal zawk a ?" Ka tih chuan min chhang loin a ngawi vang vang mai.

Min chhang dawn lo emaw ka tih hnu in, "Aaaa..... I rilru hneh tum turin min hrilh a" a rawn ti a. Ka en hawi nghak zawk a, a rawn hawi ve chuan hma lam hawiin ka puan chu ka pawt chho a, "muhil rawh" tihpah chuan ka inlukhup hmak.

____________________________

"Apa Angel hi ka kaitho dawn" Awmawma tawng chu ka hre vuai vuai a. Mahse meng turin ka mut achhuak thlawt.

"Shhh, bengchheng loin lo kal ru leee" a tih thawm ka hria a, ahnu deuhah kawngkhar inkhar thawm ri ka hre zawm mai bawk a. Keipawh ka muhil lehnghal mai.

▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️

"Nula si thawh hun pawh hrelo. Tlai tawkah irawn tho a, eitur rawn ei leh tuam tuam ringawt a. I nuMuani pawn ahmuh leh chak tehreng che nen" ka nu chuan ati bawrh bawrh a. Ka pa chuan inpui atangin, "Duhtak, insum thin teh. Mi thil ei lai lai a, a ei pawh iti tui nek nang" min chhan zet chuan arawn ti a. Ka nu leh pa chu hetiang reng hi, anmahni'n min hauh loh chuan min chhan zel thin. Mahse min hau nalo thei em a ka la na ngai lem lo.

"Mi hi lo khak ve ziah, Pu. Khuma te inah i leng dawn ni lawm ni va leng vat rawh" ka nu chuan ati leh a. Ka pa arawn nui huah huah mai.

"Khai khai khai, ka fate nu hi a thinrim ani maw ?" Tih pahin choka lamah arawn kal a. Ka nu chu alo tum ve hmuk. Awii an duhawm terh turh lutuk.

"Lalruatsang, han mu tawh suh ang che. Naupang lam ingai" ka room chho tur chu ka nu chuan arawn ti a. "Mama te an zin vek kha" ka lo ti.

"Zin e, i uJacoba fate mawle" dawhkan hruk fai pah chuan ati a.

"Eng nge ani fate ka hruai daih nachhan tur, a nupui hual leh a nu an awm reng kha" ka lo ti deuh hmuk a.

"Enga! Nupui hual anei mi ?" Ka pa zawk chuan alo ti.

"Neih pawh ka hrelo, anau kha chu a awm ngei a. Lo nei pawh nise a eng aiah chuan nge ilo titauh ve ngawt a ?" Ka nu chuan arawn ti a.

"Ka titau lo" tihpah chuan stepah a tlan in ka tlan chho nal nal.

'Ninawm mahni fate pawh ngaihsak lo, lerh lutuk. Hmeichhia ringawt hi melh a', tih bui bui pah chuan thawmhnaw chu ka ha tau sawk sawk a. Ka wordrobe chu ka khar tau sawk.

"I thawmhnaw isiam nghal em ?" Ka nu chuan min lo ti a.

"Eng nge ka siam ve ngawt ang ?" Ka lo ti thung.

"I Ujacoba te i awmpui lawk dawn lawm" arawn ti a. "Nû" ka ti vak.

"Duhtak, a awm kher angai mawni le" ka pa chuan alo ti a.

"Lo ngawi rawh, inah tih tur anei chuang lo. Tunthla chhung bak ani dawn lo, thlathar atang chuan Lalsangi khan arawn awmpui tawh dawn lawm" ati a.

"Au Tlana'n a phal dawn chuanglo" tih pah chuan ka tlan chhuak nal nal.

Gate ah chuan Bawiha nen kan intawk a, "Khawnge i kal dawn, rawn kal ka tum asin" ati a.

"Schoolah naupang ka hruai dawn" ka lo ti hmuk a.

"Min lo kalpui teh" abana vawn pah chuan tlawn zet hian ka ti nghal a. Ka chala rawn pen rik kawrh pah hian, "i va phakar tak" a ti a. Ka chal ka tuai vut vut.

 

____________________________

"Angel hei hi tunge ?" Puipuia chuan ati a.

 

"Naupang te tunge ihming ?" Bawiha chuan tihnel tum zet chuan azawt a. Puipuia pek chuan, "Apa in hmelhriatloh be suh min ti" tih pahin ka phenah arawn biru a. Za lo tawka nui chung hian Bawiha chu ka en a, "azak anih kha" ka ti ngawt a. Ani pawh za vaklo chuan athen ve tawp.

Awmawma chu ka kaia, kan pathum chuan kan kal hnak hnak.

"Bawiha, aizawl ah ikal emaw ka tia ?"

"Ka rawn haw tawh"

"I va rawn haw hma"

"Nia, ka zuk pil zawk a ka rawn lang leh nghal"

"Engmah pawh min....."

Puipuia chu ading tlat vang chuan sawi zo loin ka ding dat a. Min pawt let ti tih deuh hian ading tlat. 

"Angel ka ke akham tawh e" arawn ti a. Bawiha chuan, "lo kal rawh, ka lo pawm ang che" tihpaha ban mai a'n tum chu min kuah beh pah hian, "ka duhlo, Angeli ka duh" a ti a. A tap chhunzawm zat bawk a.

"Awleee bang la, keiman ka pawm ang che. Bang rawh le" tihpah chuan ka pawm kanga. Min kuah nghal tai mai.

"Ice cream kan ei dawn em Angel" arawn ti a.

"Aw ei dawn e" ka lo ti vat.

_________________

"I chhuk duh em ?" Puipuia ice cream ei chu Bawiha chuan azawt a.

"Duhlo" tihpah chuan akut lehlamin min la kuah tang tang. Chutia kan din lai tak chuan, ka zawnah car hi arawn ding a. A chhung atang chuan, "Angel" min rawn ti nghal ruai bawk. Jacoba chu rawn chhuak in motor hma lam chu arawn hel pawp a. A hmel hmuh anuam fahran lo hle mai.

Ka nau pawm chu rawn la in ka darah akuah nghal hmak a.

 

"Kan lo va kal hmasa nge" tih pah chuan front seat khawngkhar lam chu hawngin anawr in min nawr lut.

Puipuia chu anau bula thut tir in car chu arawn hel leh pap a, a lian bawk a arawn thut luh chuan kan che dawt thei.

"Angel apa in kan inah ilo awm tawh dawn ati a" Awmawma chuan arawn ti a. Jacoba chu ka en a, hmalam alo en ngur bik mai.

"Aww, ka lo awm dawn lawm" amah en reng pah chuan ka ti a, ka lam arawn hawi dawn chuan Awmawma lam kan en daih.

 

"Angel, nichin ami kha tunge ?" Puipuia chuan arawn ti leh a. Jacoba chuan, "Angeli bialpa anih kha" arawn ti hmuk.

"Naupang hriatah khatiang an sawi ngai mi ?" Melh rawm rawm pah chuan ka ti a.

"Angel bialpa nei suh, apa te nen min awmpui rawh" Awmawma chuan arawn ti a. Ka mak ti chuan ka en haw.

 

JACOB LALHMACHHUANA POV.

"Aaa aw, ka nei hleinem" ka sira hmeichhe thu chuan ati bah niai a, a zam deuh hmel leh a biang tai hlar chuan a ti lang duhawm em em zui.

"Aa Ujacob kan inah ka thawmhnaw lak kawi kan ngai ania" keimah pawh min en lo chuan arawn ti a.

"Angel, apa nen kan la tawh" Bawihpuia bawk chuan arawn ti leh a, a tawng duh dan tawh em em hi a awihawm loh zawk.

"Eeee, anih chuan haw veleh eng nge kan tih ang ?" Angelai chuan ati a.

Eng eng emaw sawi chuan in thlen thleng in an tawng ve char char.

___________________________

Tlai lamah chuan rawng ka bawl a, naupang ho erawh Angela-in a awmpui thung a, an ri le lu mai.

Ka phone rawn ri chu ka en a, Siampuii nu alo ni. Lak loh ka tum zet nain ka la ta hram a. Naupang ho chungchang min rawn zawt vel luam a, keiin a rul tawk te te bakin ka chhang lem lo. Siampuii chungchang sawi atum chuan ka dah nghal hmak a, naupang antha tih an hriat chuan atawk.

"Ka ril atam tawh e, eng nge i siam ?" Tih pahin chaw hmeh bel chu arawn hawng da da hlawm a.

"Thau pai chi ka siamlo" ka tih chuan min melh nghek hian, "i siam pawh ka ti mi" arawn ti nghek a. A te te hian abak ve hlawr zel, lawmawm zawk lutuk a.